«Το ελληνικό όνειρο δύο βουλγαρικών χωριών». Mε αυτόν τον τίτλο η γαλλική, «Le Figaro», σε δημοσίευμά της κάνει λόγο για τη «μεγάλη επιθυμία» των δύο χωριών της Βουλγαρίας, Tsrantcha και Brashten, να προσαρτηθούν στην Ελλάδα.

Κάπου στο βάθος της οροσειράς της Ροδόπης που χωρίζει Ελλάδα - Βουλγαρία, τα δύο χωριά, που αριθμούν λίγους κατοίκους, το πρώτο 600 και το δεύτερο 800, ζήτησαν σε σχετικό τους σημείωμα να «διοικούνται είτε από τη Δράμα, είτε από την Καβάλα» γιατί «έχουμε χάσει κάθε ελπίδα στη Βουλγαρία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν.

Η είδηση δεν μας εξέπληξε καθόλου. Ως ΖΑΓΑΛΙΣΑ, γνωρίζουμε πολύ καλά τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στην ορεινή βουλγαρική Ροδόπη, απλά, θυμηθήκαμε κάποιες στιγμές απείρου κάλλους του σχετικά πρόσφατου παρελθόντος, όταν πραγματικά ηλίθιοι (χωρίς εισαγωγικά) διπλωμάτες του Ελληνικού ΥΠΕΞ, είχαν αντιδράσει με μίσος στην κυκλοφορία της Ζαγάλισα, στην έκδοση των Πομακικών Λεξικών και στην ίδρυση του πρώτου συλλόγου των Πομάκων της Ελλάδας, του Κέντρου Πομακικών Ερευνών, με έδρα την Κομοτηνή και πρώτο πρόεδρο τον Χαμδή Ομέρ.

Όλος ο συρφετός του ΥΠΕΞ, είχε ξεσηκωθεί για έναν απλό λόγο. Μία πρωτοβουλία των ίδιων των Πομάκων, ανέδειξε την πλήρη ανικανότητα των διπλωματών να χειριστούν το Πομακικό ζήτημα. Και, πώς άλλωστε, να το χειριστούν, όταν περισσότερο χρόνο δαπανούσαν για να υπολογίζουν τα οδοιπορικά τους, τα επιδόματα του εξωτερικού, για να αλληλοεξοντώνονται για το ποιος θα προλάβει να πάρει την πιο καλή μετάθεση σε ευρωπαϊκή πόλη ή στην Αμερική. Με ύφος χιλίων καρδιναλίων ο συρφετός των ανικάνων, που έφερε την Ελληνική Θράκη στο σημερινό εθνικό χάλι, είχε αποφανθεί ότι η έκρηξη της ειρηνικής Πομακικής επανάστασης στις αρχές και τα μέσα της δεκαετίας του 1990, θα ευνοούσε τη Βουλγαρία, η οποία θα ζητούσε την ενσωμάτωση των Πομάκων στα σύνορά της και την πολυπόθητη έξοδό της στο Αιγαίο!